گشت و گذاری در قلعه تاریخی جونقان
یدک کش شهرکرد شما را به مطالعه گشت و گذاری در قلعه تاریخی جونقان دعوت می نماید.
جونقان از شهر های استان زیبای چهار محال و بختیاری است.
این شهر در نزدیکی شهرکرد قرار دارد ( 40 کیلومتری شهرکرد).
تنگه مشهور درکش ورکش در راه باستانی دزپارت در فاصله بسیار کم از شهرستان جونقان واقع شده است.
طاق های سنگی تنگه که متعلق به دوران ساسانیان استف از جمله مهمترین آثار باستانی این ناحیه است.
وجه تسمیه جونقان
یدک کش شهرکرد: در مورد وجه تسمیه و دلایل اسم گذاری جونقان به این نام روایت های متفاوتی وجود دارد از جمله اینکه نام گینه کون بر این شهر بوده است که برگرفته از زبان پهلوی اسن و از دو بخش گونه به معنی برجستگی و چسوند گان به معنای مانند است.
انگار جونقان از سرزیمین هایی است که دارای منابع فراوان آب، زمین مناسب کشت و زرع و مراتع و چراگاه ها های فراوان بوده است.
این شهر در مسیر عبور کاروان ها واقع شده بوده است به همین دلیل آن را جونقان نامیدند.
جونقان در اصل معرب گینه گان است.
قدمت قلعه تاریخی جونقان
شهر باستانی جونقان دارای آثار تاریخی فراوان و جاذبه های گردشگری بی نظیر است، بدیهی است در این زمینه می توان به قلعه سرادر اسعد بختیاری از مشهورترین آثار تاریخی و جاهای دیدنی شهرکرد و جونقان اشاره داشت.
یدک کش شهرکرد: این آثار تاریخی تنهاذ در فاصله 40 کیلومتری شهرکرد و شهر جونقان قرار دارند.
این منطقه روزگاری اقامتگاه تابستانی حاج علی قلی خان بختیاری بوده است.
ایشان در روزگار انقلاب مشروطه ایران به فرماندهی سردار اسعد بختیاری نقش مهمی را ایفا کرده اند.
احداث قلعه تاریخی جونقان
حسین قلی خان ایلخانی که عموی ایشان بوده است، هنگامی که در جونقان به قدرت سیاسی دست یافت، شهر را به دلیل شجاعت و رشادت دلیرمردان و جوانان آن به عنوان مرکز سیاسی خویش برگزید.
یدک کش شهرکرد: علی قلی خان سردار اسعد در سالهی نهایی حکومت قاجاریهف تصمیم به ساخت کاخ زیبا و با شکوه روی بقایای منزل پدری خویش گرفت.
برخی معتقد هستند به واسطه ایجاد قرار دادهای تجاری بین خان های بختیاری و تاجران انگلیسی، علی قلی خان سردار، این کاخ را بنا کرد تا عم محل تصمیم گیری های بزرگ باشد و هم خان های بخیتاری بتوانند نظارت کاملی بر اجرای دقیق و بی ایراد اشکال این قراردادها، داشته باشند.
از جمله این اتفاقات می شود به اجتماعات تشکیل شده برای مشروطه و ایجاد قیامی قدرتمند و در نتیجه فتح تهران و اصفهان توسط مردم جونقان و بختیاری ها اشاره داشت!
معماری قلعه تاریخی جونقان
سبک معماری قلعه تاریخی جونقان از معماری مدرن فرانسه الهام گرفته شده است. به مانند کاخ خای اروپایی قرن 19 میلادی است که دستور آب با هماهنگی های انجام شده توسط امین السلطان، صدر اعظم شاه قاجار صورت پذیرفته شده بود.
یدک کش شهرکرد: این بنای مجلل در دوران پویایی خود بیسار زیبا و چشم نواز بوده است و تماشاگران ایران شناس اروپایی را در نگاه اولیه متحیر می نموده است.
عمارت کاخ دچار تغییر شده است اما به قول هانری رته دالمانی زیبایی این کاخ به دلیل معماری متفاوت و تزیینات خلاقانه بکار رفته در آن، ذهن هر بیننده را متوجه داستان های شهرزاد قصه گو و داستان های هزار و یک شب می نماید.
کاخ کذکور در بهترین دوران خود دارای باغ ها و اسختر های بزرگ پیرامون خود بوده است، استخر در در مرکز آن وجود داشت که در کنارش جاده سنگفرش مشرف به بوستان قابل مشاهده بود.
سر در ورودی آن بسیار مجلل و با شکوه حاوی هنر دست ایرانیان در زمینه های آیینه کاری، نقاشی دیوار و… بوده است.
کتابخانه ای بزرگ در این باغ احداث شده بود که خود یکی از نشانه های اهمیتذ ایرانیان در همه دوران به فرهنگ کتابخانی و علم آموزی است.
امروزه تنها 2 طبقه از این کاخ باغی مانده، تنها یک سردر و یک شاهنشین قابل مشاهده است.
متاسفانه عوامل طبیعی و همچنین بی توجهی به نگهداری از این بنای ارزشمند تاریخی، تاثیرات اجتماعی بر آن و … عامل نابودی بخش قابل توجهی از این کاخ زیبا بوده است.
این کاخ به دلیل ساخت و ساز در پیرامون آن و همچنین استفاده دوره ای به عنوان پاسگاه انتظامی، کتابخانه عمومی، مدرسه و … از دلایل تخریب بخش های اصلی این بنای تاریخی و میراث ملی بوده است.
سبک معماری بکار رفته در ساخت کاخ جونقان
معماری جونقان الهام گرفته از معماری اروپایی و خصوصا سبک نوین فرانوسوی در آن روزگار است.
مدرسه اسعد، بخش دیگری از قلعه جونقان می باشد، در ضلع غربی کاخ سردار اسعدف کاکان پابرجا است و گردشگران می توانند هنگام حضور در این اثر تاریخی، از آن بازدید نمایند.
طبقه بالایی کاخ که به بخش شاه نشین آن مشهور است را می توان ایوانی با ستون های ساخت شده از سنگ به سه جهت، شرق، جنوب و شمال رویت کرد.
این ستون ها در مرز های اتصال به هم دارای آجر کاری متنوع، آجر کاری قابل رویت است.
می توان گفت این بخش از کاخ ساده و به دور از تجملات بکار رفته در سایر نقاط آن است.
عمق یک متری سطوح محوطه کاخ، طبقه ی دیگری قرار دارد مع طبقه زیر زمین آن محسوب می شود.
برای ورود به این ناحیه از کاخ باید از زیر پله هایی که در طبقه بالاتر تعبیه شده است، استفاده نمود.
راهروها و اتاق های منشعب شده در این طبقه دارای سقف با طراحی به سبکی خاص است.
یدک کش شهرکرد: راهروی این طبقه ها دارای سقفی به سبک قمی پوش، طبقه بندی شده است.
هر اتاق دارای یک بخاری دیواری دارای گچ بری ساده، در واقع نوعی انبار خدمتکاران محصوب می شود.
نمای قلعه تاریخی جونقان
کاخ سردار اسعد، دارای تزییناتی زیبا و جالب توجه است.
بعضی از آثار تاریخی به جا مانده از آن دروان ، بسیار قابل توجه و تماشایی است.
به عنوان نمونه، ستون های از جنس سنگ، جنوب و شرق عمارت کاخ و به صورت کاخ و به صورت دو تایی یا فجتی پیش هم واقع شده اند.
یدک کش شهرکرد: 6 ردیف ستون دو تایی در ایوان شمالی و به همین ترتیب در ایوان های جنوبی و شرقی خود نمایی می کنند.
زیر ستون ها نیز می توان شکل های هندسی منظمی مانند مکعب مستطیل را که دارای نقوش یکنواخت تزیین شده به گل های نیلوفر هستند، رویت کرد.
تزیین های قشنگ با طرح های حجاری شده، گچبری و آجر کاری های زیبای عمارت کاخ سردار اسعد بختیاری نیز بسیار چشمگیر است.
گچبری نیز از دیگر موارد مورد استفاده در ارایه تزیین این کاخ زیباست و در بخش زیر زمین، ایوان بالایی و دو طرق بخش ورودی اصلی کاخ، بالای بخاری های اتاق ها واقع شده و جلوه گر هنر زیبای استادکاران ایرانی است.
یدک کش شهرکرد:
آجرکاری به شکل های مستطیل ساده، گل میخی، لوزی و مربع در کلیه سطح های خارحی دیوار بخش غربی از بخش بالایی بنا و نیز سطوح پیشانی ازاره های سنگی تا بخش انتهایی دیوار همچنین کرنرهای چهار زاویه ایوان ها یکی دیگر از جلوه های تزیینی بکار رفته در این اثر ملی است.
هنرمندان و استادکاران که ساخت و تزیین کاخ سردار اسعد بختیاری را بر عهده داشته اند، با استفاده از روش معرف روی چوب و فلز کوبی، تزییناتی به صورت گل و بوته را روی درهای ورودی راهروی اظلی در بیشتر مکان هایی که به بخش بالایی مرتبط است، شکوه و زیبایی چشم گیر و قابل مشاهده ای را ایجاده نموده اند که در نوع خود کم نظیر و شایان توجه است.
یدک کش شهرکرد:
سر انجام بخش نهایی کاخ دارای تزیینات زیبا دیده می شود.
سر در ورودی رفیع آن که سازندگانش سقفی هلالی در دو طبقه ایجاد کرده اند در دو سمت آنها، اتاق های مخصوص نگهبان های دیده بان ایجاد نموده اند.
بیشترین مصالح مورد استفاده در ساخت این کاخ، خشت نمای آجر است که در اطراف آن ارازه های سنگی به شکل مستطیل و منقش به ظرح های زیبا دارای اترفاعی بالغ بر 60 سانتی متر می باشد.
دیگر نکات جالب توجه پیرامون کاخ سردار اسعد از زبان یدک کش شهرکرد:
- قدیمی ترین ساختمان در استان چهار محال و بختیاری که مجهز به موتور برق در آن نصب شده است.
- تالیف لغت نامه ارزشمند دهخدا در این کاخ توسط استاد علی امبر دهخدا صورت گرفته است.
- گروه انبوهی از پناهندگان سیاسی جنگ جهانی اول در این کاخ ساکن بوده اند.
قلعه جونقان یا همان کاخ سردار اسعد بختیاری را می توان یکی از اماکن دیدنی استان چهار محال و بختیاری دانست.
در تاریخ پنجم دی ماه سال یک هزار و سیصد و پنجاه و شش خورشیدی با شماره 1548 این بنا در فهرست آثار تاریخی و ملی ثبت شده است.
همیشه میزبان گردشگران خارخی و بازدیدکنندگان ایرانی علاقه مند به تاریخ و هویت غنی کشور عزیزمان ایران است.
همراهان ارجمند یدک کش شهرکرد از شما سروران ارجمند، جهت مطالعه کامل این مقاله تشکر می نماید.
امداد خودرو شهرکرد به مدیریت اسماعیلی